
1. Co to jest zużyty sprzęt?
Zgodnie z obowiązującą ustawą z dnia 11 września 2015 r. o zużytym sprzęcie elektrycznym i elektronicznym ( Dz.U. z 2015 r. poz. 1688, z póź.zm.) przez
zużyty sprzęt – rozumie się sprzęt stanowiący odpady w rozumieniu art. 3 ust. 1 pkt 6 ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach, łącznie ze wszystkimi częściami składowymi, podzespołami i materiałami eksploatacyjnymi stanowiącymi część sprzętu w momencie pozbywania się go;
zużyty sprzęt pochodzący z gospodarstw domowych – rozumie się przez to zużyty sprzęt pochodzący z gospodarstw domowych oraz zużyty sprzęt pochodzący ze źródeł innych niż gospodarstwa domowe, który ze względu na charakter i ilość jest podobny do zużytego sprzętu pochodzącego z gospodarstw domowych; za zużyty sprzęt pochodzący z gospodarstw domowych uznaje się odpady powstałe ze sprzętu, który z dużym prawdopodobieństwem będzie używany zarówno przez gospodarstwa domowe, jak i przez użytkowników innych niż gospodarstwa domowe.
Wymogi ustawy stosuje się wyłącznie do urządzeń, których prawidłowe działanie jest uzależnione od dopływu prądu elektrycznego lub od obecności pól elektromagnetycznych, oraz urządzeń mogących służyć do wytwarzania, przesyłu lub pomiaru prądu elektrycznego lub pól elektromagnetycznych, które są zaprojektowane do użytku przy napięciu elektrycznym nieprzekraczającym 1000 V dla prądu przemiennego oraz 1500 V dla prądu stałego;
Urządzenia te są przypisane do grup określonych w załączniku nr 1 do ustawy:
1. Sprzęt działający na zasadzie wymiany temperatury
2. Ekrany, monitory i sprzęt zawierający ekrany o powierzchni większej niż 100 cm2
3. Lampy
4. Sprzęt wielkogabarytowy, którego którykolwiek z zewnętrznych wymiarów przekracza 50 cm, w szczególności: urządzenia gospodarstwa domowego, sprzęt informatyczny i telekomunikacyjny, sprzęt konsumencki, oprawy oświetleniowe, sprzęt do odtwarzania dźwięku lub obrazu, sprzęt muzyczny, narzędzia elektryczne i elektroniczne, zabawki, sprzęt rekreacyjny i sportowy, wyroby medyczne, przyrządy stosowane do monitorowania i kontroli, automaty wydające, sprzęt do wytwarzania prądów elektrycznych. Niniejsza grupa nie obejmuje sprzętu ujętego w grupach sprzętu nr 1–3.
5. Sprzęt małogabarytowy, którego żaden z zewnętrznych wymiarów nie przekracza 50 cm, w szczególności: urządzenia gospodarstwa domowego, sprzęt konsumencki, oprawy oświetleniowe, sprzęt do odtwarzania dźwięku lub obrazu, sprzęt muzyczny, narzędzia elektryczne i elektroniczne, zabawki, sprzęt rekreacyjny i sportowy, wyroby medyczne, przyrządy stosowane do monitorowania i kontroli, automaty wydające, sprzęt do wytwarzania prądów elektrycznych. Niniejsza grupa nie obejmuje sprzętu ujętego w grupach sprzętu nr 1–3 i 6.
6. Małogabarytowy sprzęt informatyczny i telekomunikacyjny, którego żaden z zewnętrznych wymiarów nie przekracza 50 cm.
2. Kim jest wprowadzający?
Przedsiębiorca, który:
produkuje i wprowadza sprzęt pod własnym oznaczeniem
wprowadza sprzęt do obrotu pod własnym oznaczeniem wyprodukowany przez innego przedsiębiorcę
importuje sprzęt – z wyjątkiem przedsiębiorcy, który zapewnia wyłącznie finansowanie zgodne z warunkami określonymi w umowie finansowania
uznawany jest za wprowadzającego sprzęt.
(art. 4, ustawy o ZSEiE, punkt 11)
Wprowadzenie sprzętu do obrotu – odpłatne albo nieodpłatne udostępnienie sprzętu po raz pierwszy na terytorium państwa członkowskiego Unii Europejskiej lub państwa członkowskiego Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – strony umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym w celu używania lub dystrybucji (art. 4, ustawy o ZSEiE, punkt 20).
Wprowadzenie sprzętu do obrotu na terytorium kraju następuje z dniem:
wydania sprzętu z magazynu lub przekazania osobie trzeciej – w przypadku sprzętu wyprodukowanego na terytorium kraju;
wystawienia faktury potwierdzającej wewnątrzwspólnotowe nabycie;
przywozu sprzęt, punkt 21)
3. Kim jest zbierający?
Pod określeniem zbierający zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny rozumie się podmiot wykonujący działalność gospodarczą w zakresie zbierania zużytego sprzętu, który posiada decyzję w zakresie gospodarki odpadami zezwalającą na zbieranie zużytego sprzętu(art. 4, punkt 23 ustawy o ZSEiE).
Nowa ustawa ZSEE nie definiuje już szczegółowo podmiotów uprawnionych do zbierania zużytego sprzętu, a całą procedurę uzyskiwania zezwolenia na zbieranie lub przetwarzanie odpadów określa ustawa o odpadach. Przepisy ZSEE wymieniają w tej kwestii tylko obowiązki sklepów i punktów serwisowych dotyczące przyjmowania zużytego sprzętu. Uzupełnia to wspomniana ustawa o odpadach, zgodnie z którą podmiot prowadzący działalność inną niż działalność gospodarcza w zakresie gospodarowania odpadami, zbierający odpady w sklepach, szkołach czy placówkach oświatowo-wychowawczych nie potrzebuje pozwolenia na zbieranie odpadów.
Ustawa ZSEE zakazuje ponadto zbierania niekompletnego zużytego sprzętu. Wyjątkiem są dystrybutorzy, zakłady przetwarzania oraz odbiorcy odpadów komunalnych i punkty selektywnej zbiórki odpadów komunalnych (PSZOK).
4. Co powinien wiedzieć użytkownik sprzętu?
Posiadacz zużytego sprzętu pochodzącego z gospodarstw domowych jest obowiązany do przekazania go zbierającemu zużyty sprzęt lub podmiotowi uprawnionemu do zbierania zużytego sprzętu, o którym mowa w art. 45 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach (art. 36 ustawy o ZSEIE)
Art. 34. Zakazuje się umieszczania zużytego sprzętu łącznie z innymi odpadami
Art. 95. Kto wbrew zakazowi określonemu w art. 34 umieszcza zużyty sprzęt łącznie z innymi odpadami, podlega karze grzywny
Ustawa o ZSEiE z 2015 roku zobowiązuje duże sklepy, o powierzchni przeznaczonej do sprzedaży sprzętu elektrycznego i elektronicznego przekraczającej 400 m kw., do nieodpłatnego przyjęcia małogabarytowego zużytego sprzętu pochodzącego z gospodarstw domowych (żaden z jego zewnętrznych wymiarów nie może przekraczać 25 cm), bez konieczności zakupu nowego urządzenia. Według starych przepisów nieodpłatny zwrot zużytego urządzenia możliwy był tylko przy zakupie nowego urządzenia.
Ustawa precyzuje, że dystrybutor, dostarczając nabywcy sprzęt przeznaczony dla gospodarstw domowych, zobowiązany będzie do nieodpłatnego odbioru zużytego sprzętu pochodzącego z gospodarstw domowych w miejscu dostawy tego sprzętu, o ile zużyty sprzęt jest tego samego rodzaju i pełnił te same funkcje co sprzęt dostarczony. Kupując więc lodówkę z dostawą do domu, sprzedawca zobowiązany będzie do nieodpłatnego odbioru od klienta starej lodówki.
5. Jaka jest opłata produktowa?
Podstawę obliczenia opłaty produktowej stanowi masa w kilogramach zużytego sprzętu.
Należną opłatę produktową oblicza się jako iloczyn stawki opłaty produktowej i różnicy pomiędzy wymaganym a osiągniętym poziomem odpowiednio zbierania, odzysku albo recyklingu zużytego sprzętu. Ilość zebranego, poddanego odzyskowi albo recyklingowi zużytego sprzętu przyjmuje się na podstawie zapisów w ewidencjach.
Szczegółowe stawki opłaty produktowej zostały podane w Rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2018 r. w sprawie szczegółowych stawek opłaty produktowej dla grup sprzętu
Obowiązek obliczenia należnej opłaty produktowej powstaje na koniec roku kalendarzowego.
Należna opłata produktowa jest wpłacana na odrębny rachunek bankowy właściwego urzędu marszałkowskiego do dnia 15 marca roku kalendarzowego następującego po roku, którego opłata dotyczy.
W przypadku gdy wysokość opłaty produktowej za daną grupę sprzętu nie przekracza 50 zł, opłaty produktowej nie wnosi się.
6. Czym jest zakład przetwarzania?
Zgodnie z punktem 22 art.4 ustawy o ZSEiE przez zakład przetwarzania – rozumie się instalację, obiekt budowlany lub jego część, w których jest prowadzony demontaż zużytego sprzętu oraz przygotowanie do ponownego użycia zużytego sprzętu lub odpadów powstałych po demontażu zużytego sprzętu, które posiadają decyzję w zakresie gospodarki odpadami zezwalającą na przetwarzanie zużytego sprzętu;
Miejsca, w których jest magazynowany zużyty sprzęt przed poddaniem go przetwarzaniu, wyposaża się w:
1) nieprzepuszczalne podłoża na odpowiednim obszarze wraz z urządzeniami do likwidacji wycieków oraz, w stosownym przypadku, odstojnikami i odolejaczami;
2) zadaszenie zapobiegające oddziaływaniu czynników atmosferycznych na właściwych obszarach;
3) zabezpieczenie uniemożliwiające dostęp osobom postronnym.
(art. 50 ustawy)
Zakład przetwarzania wyposaża się w:
1) legalizowane urządzenie ważące do ustalenia masy przyjętego zużytego sprzętu oraz masy odpadów powstałych ze zużytego sprzętu, umożliwiające wykonanie zbiorczego, elektronicznego wydruku wszystkich dokonywanych ważeń odrębnie dla zużytego sprzętu i odrębnie dla odpadów powstałych ze zużytego sprzętu;
2) magazyn na odpady powstałe ze zużytego sprzętu przygotowane do ponownego użycia;
3) pojemniki do magazynowania baterii i akumulatorów, kondensatorów zawierających PCB oraz innych odpadów niebezpiecznych, w tym odpadów promieniotwórczych;
4) nieprzepuszczalne podłoża na odpowiednim obszarze wraz z urządzeniami do likwidacji wycieków oraz, w stosownym przypadku, odstojnikami i odolejaczami;
5) urządzenia do oczyszczania wody, które odpowiadają regulacjom z zakresu ochrony zdrowia i środowiska, w szczególności przepisom prawa wodnego;
6) instalacje umożliwiające przetworzenie zużytego sprzętu powstałego z poszczególnych grup sprzętu przetwarzanego w danym zakładzie przetwarzania;
7) instalacje umożliwiające wyeliminowanie substancji zubożających warstwę ozonową lub fluorowanych gazów cieplarnianych o współczynniku globalnego ocieplenia (GWP) powyżej 15, w tym gazów znajdujących się w piankach i obiegach chłodniczych przez właściwe ich odzyskanie i odpowiednie ich oczyszczenie lub zniszczenie, zgodnie z ustawą z dnia 15 maja 2015 r. o substancjach zubożających warstwę ozonową oraz o niektórych fluorowanych gazach cieplarnianych (Dz. U. poz. 881) – w przypadku przetwarzania urządzeń chłodniczych (art. 51 ustawy)
